Sınırlı kullanım hipertansiyon

Egemen Cebeci, Dr. Savaş Öztürk Kronik Böbrek Yetersizliği ve Hipertansiyon Hipertansiyon mu böbrek yetersizliği yapar böbrek yetersizliği mi hipertansiyon yapar?

Aslında bu soru için her iki durumun da doğru olduğu belirtilmelidir.

Hipertansiyon sinir yapıyor

Böbreğin su ve sodyum atma yeteneğinde azalma ve renin-anjiotensin-aldosteron sisteminin aktive olmasıyla beraber böbrek yetmezliği olan hastaların neredeyse tamamında hipertansiyon gelişir. Yine benzer şekilde hipertansiyon,afferentarteriyol duvarında hiyalinizasyon ve skleroza sebep olarak böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Yani böbrek yetmezliği hipertansiyona, hipertansiyon da böbrek yetmezliğine sebep olur.

Ülkemizde sekonder hipertansiyonun en sık sebebi kronik böbrek hastalığı iken hipertansiyon, son dönem böbrek yetmezliğinin en sık sebepleri arasındadır. Hipertansiyon böbrek hastalığı yapar!

Hipertansiyon (tansiyon yüksekliği) ilaçları nedir?

Hipertansif benign nefroskleroz, genelde kronik hipertansif bireylerde ortaya çıkan bir durum olup, özellikle siyahi ırk, zemininde diyabetik nefropatisi olanlar ve kan basınçları yüksek seyreden hastalar riskli grupta yer alırlar. Histolojik bulguları vasküler fibroblastikintimal kalınlaşma, medialhipertrofi, arteriol duvarında hyalen birikimiglomerüler fokalsegmental skleroz, fokalglobal skleroz, glomerülomegali, periglomerülerfibrozis, Bowman aralığı ile glomerül yumağı arasında yapışıklıklar ve tubulointerstisyel tubuleratrofi, intratubulerhyalen silendirler, tubulerdilatasyon, interstisyelfibrozis, interstisyellenfomonositer hücre infiltrasyonu lezyonları içerir.

Genel Tanıtım Hipertansiyon Nedir? Hipertansiyon, kalpten vücuda taşınan kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin, kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarına neden olabilecek kadar yüksek olduğu yaygın bir tıbbi duruma verilen isimdir. Hipertansiyon aynı zamanda yüksek tansiyon adıyla da bilinir. Normal şartlar altında tansiyon, yani damar çeperlerine uygulanan kan basıncı, hem bireyin kalbinin pompaladığı kan miktarına hem de atardamarlar veya toplardamarlardaki kan akışına karşı gösterilen direnç miktarına göre belirlenir.

Her ne kadar hastalığın son dönem böbrek yetmezliğine ilerleme hızı yavaş olsa da ülkemizde ve dünyada diyalize başlayan hastaların etyolojisinde üst sıralarda yer aldığı kabul edilmektedir. Klinik pratikte hipertansifnefroskleroz tanısı böbrek biyopsisinden daha ziyade klinik şüphe ile konulur.

Genel Tanıtım

Uzun süreli hipertansiyon öyküsü olan hastalar; sol ventrikülhipertrofisi,hafifçe küçülmüş böbrekler, azalmış böbrek fonksiyonları,fakir idrar sedimenti,nonnefrotikproteinürisi mevcutsa ve takiplerinde yavaş progresyon gösteriyorsa hipertansifnefroskleroz olarak kabul edilebilirler.

Uzun süreli hipertansif bireylerde bu bulgularla birlikte noktüride dikkatli bir şekilde sorgulanmalıdır. Ancak yavaş seyirli kronik her böbrek hastalığı, sekonder olarak hipertansiyona sebep olarak yanlışlıkla hipertansifnefroskleroz olarak değerlendirilebilir.

Obstrüktif uyku apne sendromu OSAS İlaçların yan etkisi Esansiyel hipertansiyon ise günlük yaşam aktiviteleriyle yakından ilişkili olup, genelde ileri yaşla birlikte toplumda sıklığı artar.

Bu husus akıldan çıkartılmamalıdır. Böbrek hastalığı hipertansiyon yapar! Kronik böbrek hastalarında en sık görülen komorbid durum hipertansiyondur ve hastalığın evresi arttıkça hipertansiyon sıklığı da artar.

Böbrek yetmezliği ile birlikte olan hipertansiyonun patofizyolojisinde tuz ve su retansiyonu ile renin-anjiotensin-aldosteron sisteminin aktivasyonu anahtar rol oynar. Hipertansiyon ve kronik böbrek hastalığı birlikteliği hem böbrek hastalığının progresyonunu arttırır hem de kardiyovasküler ve serebrovasküler olayların daha sık meydana gelmesine sebep olur.

Bu hastalarda tansiyon regülasyonu hem kronik böbrek hastalığının progresyonunu yavaşlatır hem de kalp ve beyin gibi hedef organ hasarlarını azaltır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Hipertansiyona ilaveten proteinüri varlığı bu gibi klinik sonlanımlarınortaya çıkma riskini sınırlı kullanım hipertansiyon. Bu nedenle proteinürisi olan hipertansif hastalarda proteinürisi olmayan hastalara göre daha etkin kan basıncı kontrolü önerilir. İleri evre kronik böbrek hastalarında nondipper hipertansiyon sıklıkla görülebileceğinden bu hastalarda hipertansiyon takibinde sadece ofis ölçümlerini kullanmak yerine ev veya ambulatuvar kan basıncı ölçümleri kullanılmalıdır.

Diyaliz hastalarında hipertansiyon Diyaliz hastalarında hipertansiyon etyolojisinde hastaların büyük bir kısmında sodyum ve volüm fazlalığı sorumlu iken vazokonstriktörlerin aktivitelerindeki artış da bir diğer önemli sebeptir. Ancak bu hasta grubunda renovasküler sebepler ve eritropoetinstimule edici ajan kullanımları da göz önünde tutulmalıdır.

İlginizi çekebilir

Diyaliz hastalarında yapılan çalışmalarda tansiyon hedefleri farklılık göstermekle birlikte sınırlı kullanım hipertansiyon mortalite riskini belirlemede J eğrisi çizmektedir. Daha sık ve uzun diyaliz, ultrafiltrasyon ve tuz kısıtlaması ile kuru ağırlığa ulaşıldığında hastaların çoğunda herhangi bir antihipertansif ihtiyacı kalmaksızın tansiyon regülasyonu sağlanmaktadır. Diyaliz hastalarında antihipertansif ilaç seçimi yaparken rezidüelrenal fonksiyonları korumak için ilk sınırlı kullanım hipertansiyon ACEi veya ARB grubu ilaçlar seçilmeli, ancak rezidüelrenal fonksiyonları olmayan hastalarda RAS blokajıile kalsiyum kanal blokerleri arasında herhangi bir fark bulunamamıştır.

Kalp atımlarıyla damarlarda oluşan basınca tansiyon denir. İki bileşeni vardır: Büyük sistolik tansiyon, ve küçük diyastolik tansiyon Normal tansiyon; normalde küçük tansiyon 80 mm cıvanın veya 8büyük tansiyon sistolik basınç ise mm cıvanın veya 12 altındadır.

İntradiyalitik hipotansiyondan kaçınmak için antihipertansif ilaçlar tercihen gece verilmelidir. Ayrıca çok sayıda ilaç kullanılan bu hastalarda ilaç ilaç etkileşimi konusunda da dikkatli davranılmalıdır.

Diyalizle uzaklaştırılmayan ajanlar; kandesartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan, valsartan, fosinopril, labetolol, acebutalol, diazoksit, nitroprusid, doksazosin, prazosin, kalsiyum kanal blokerleri. Diyaliz hastalarında doz azaltımı gerektirmeyen ajanlar; kandesartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan, valsartan, metoprolol, labetolol, pindolol, diazoksit, minoksidil, nitroprusid, doksazosin, prazosin, kalsiyum kanal blokerleri. Transplantasyon hastasında hipertansiyon Böbrek transplantasyonu sonrası birçok hasta normale yakın GFR ile hayatlarına devam etmesine rağmen hastaların yarısından fazlası hipertansif seyretmektedir.

Nakil sonrası genellikle üçlü immunsupresif ilaç kullanan bu hastaların kullanmakta oldukları siklosporin, takrolimus, kortikosteroid ve sirolimusun hipertansiyona sebep olabileceği akılda tutumalıdır. Ayrıca bu hastalarda ilaç seçimi yapılırken seçilen sınırlı kullanım hipertansiyon immunsupresif ilaçların kan düzeyini etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır örneğin diltiazem veya verapamilsiklosporininkan düzeyini arttırır.

Kronik böbrek yetmezliğinde hedef tansiyon ne olmalı? Kronik böbrek yetmezliğinde progresyonu yavaşlatmanın başlıca yolları primer böbrek hastalığı tedavisinin yanı sıra hipertansiyon ve proteinüri gibi sekonder faktörlerinde etkin bir şekilde tedavi edilmesidir.

Kronik böbrek yetmezliğinde tansiyon hedefleri diğer hasta gruplarından daha düşük olabilir ancak çok düşük değerlerden de kaçınılmalıdır. Özellikle diyabetik hastalarda, proteinüri ile seyreden diğer glomerüler hastalıklarda ve otozomal dominant polikistik böbrek hastalarında daha düşük tansiyon hedeflenir.

ADEİ TEDAVİSİNİN COVİD-19 ÜZERİNDE ETKİSİ

Ulusal ve uluslararası kılavuzların önerdiği tansiyon hedefleri ve birinci basamakta sınırlı kullanım hipertansiyon antihipertansif ilaçlar tabloda verilmiştir.

Bu hasta grubunda kontrolsüz hipertansiyonun başlıca nedenleri düşük tuzlu diyet gibi yaşam tarzı değişikliklerine uyumsuzluk, diüretik tedavisinin yetersiz yapılması, antihipertansif tedaviye uyumsuzluk, bazen de ilaç intoleransıdır. Diğer olası sebepler tanı konmamış sekonder hipertansiyon sebepleri, psikiyatrik bozukluklar, non-steroid antiinflamatuvar veya amfetamin ilaçların olumsuz etkileri olabilir.