Sirkadiyen ritimler ve yüksek tansiyon, Belirtileri ve tedavisi
Biyolojik Saat / Sirkadiyen Ritim / Serdar Akdoğan, Taşkın Duman, Ayşegül Çoruhlu, Derya Uludüz
Kronik Stresin Vücudumuza Etkileri Kronik Stresin Vücudumuza Etkileri Sürekli ve belirli bir düzeyde kronik strese maruziyet maalesef modern hayatın bir parçası haline gelmiş durumda.
Özellikle pandemi varlığı belki de zeminde var olan bu stres düzeyimizde bir artış da yarattı. Biz fonksiyonel tıp bakış açısında, stresin kendisinden ziyade vücudumuza yarattığı yanıtı inceliyor ve düzenlemek istiyoruz.
Stres yanıtını kısaca, duygusal ve fiziksel olarak vücudumuzda sınırları zorlayan olaylara karşı verdiğimiz bir tepki olarak tanımlayabiliriz. Stres yanıtı olarak vücudumuzda, hipotalamus-hipofiz-adrenal aksı HPA aksı ve otonom sinir sistemi olmak üzere iki sistem uyarılır.
Bu sistemlerin uyarılması ise vücudumuzda katabolizma dediğimiz bir yıkım sürecini başlatır. Adrenal yorgunluk ile vücudumuzda sirkadiyen ritim dediğimiz bir döngü şeklinde salınımı olan kortisol seviyelerimizde değişikler ortaya çıkar.
- Kalp hastalıkları ile ilgili sağlık makalesi
- Tureng - ritim bozukluğu - Türkçe İngilizce Sözlük
Sağlıklı bir insanda sabah yaklaşık saat 6 da kan kortisol seviyesi yükselişe geçerek kişi de uyanıklığı sağlar. Gün içerisinde giderek düşen kortisol seviyesi gece yaklaşık olarak saat 3 te en düşük seviyeye ulaşır. Stres yanıtı, yaşanılan stresin büyük veya küçük olmasından ziyade stresin süresine göre değişikliğe uğrar : Aşama Adapte yanıt: Gelişen akut stres ile vücutta alarm verilir.
Melatonin kullanmadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına ve uzman hekime başvurulması gereklidir. Melatonin hormonu çeşitli ilaçlar ve kafein gibi maddeler ile etkileşime girerek çeşitli olumsuz etkiler yaratabilir veya vücutta olması gerektiği miktardan fazla bulunduğunda çeşitli sağlık sorunlarının daha da ağırlaşmasına neden olabilir. Melatonin, depresyon belirtilerini daha da kötüleştirebilir ve diyabetli kişilerde kan şekerini artırabilir. Diyabeti olan bireyler melatonin kullanırken kan şekerini dikkatlice takip etmelidir.
Sempatik sinir sistemi uyarılır ve stres hormonları artar. Ancak stresin ortadan kalkması ile bu alarm cevabı da ortadan kalkar. Bu yanıt normal bir kişide olması gereken bir yanıttır.
Doğanın güneş ile birlikte uyanması ve güneş batarken de uykuya dalması olarak düşünebileceğimiz bu ritimler, 1 günü oluşturan 24 saatlik periyot içerisindeki biyokimyasal ve psikolojik davranışlarımızın otomatik düzenleyicisidir. Yeryüzünde yaşam, gezegenimizin kendi etrafındaki dönüşüne ayak uydurur. Uzun yıllardır biliyoruz ki aralarında insanların da olduğu canlı organizmaların içinde biyolojik bir saat vardır. Bu saat günün normal ritmini önceden kestirir ve fizyolojimizin buna uyum sağlamasına yardımcı olur.
Aşama Maladapte yanıt veya Adrenal yorgunluk: Stresin devam sirkadiyen ritimler ve yüksek tansiyon, kişinin adaptasyon yeteneği ve sağlık durumuna göre değişen iniş çıkışlı bir cevaba neden olur. Genellikle bu dönemde kortizol seviyesi hala yüksektir.
- Verniomlar normal damarlar
- Vücudumuzun Biyolojik Saati - Sirkadiyen Ritim
- Vücut saatini ayarla
- 2 derece yüksek tansiyona karşı etkili ilaç
- Gece mesaisi kalp damar ve ritm problemlerini artırıyor - Doç. Dr. Murat Turfan
- Sirkadyen Ritmi Bozuk Kişiler Depresyon ve Bipolara Daha Yakın… - Üsküdar Üni
- Kalp sağlığı yönergeleri kanada
- Kronik Stresin Vücudumuza Etkileri
Kişide anksiyetede artış, melankolik depresyon, uyku problemleri, konsantrasyon sorunları, sık sık enfeksiyon geçirme, yüksek tansiyon, ritim problemleri ortaya çıkabilir. Aşama Adrenal Tükeniş ya da yanıtsızlık dönemi: Devam eden stres vücutta tükenişe neden olur. Bu dönemde kişi de sirkadiyen ritim bozulmuştur.
Bu nedenle özellikle sabah halsizliği tipiktir. Kişi ne kadar uyursa uyusun dinlemez ve dinç bir şekilde uyanamaz.
Sabah uyanıklığı için mutlaka kahve gibi bir uyarıcıya ihtiyaç vardır.
- Hipertansiyon ve komplikasyonların sınıflandırılması
- Melatonin nedir? Melatonin’in Etkileri Nelerdir?
Bu kronik yorgunluğun yanısıra ufak duygusal streslere şiddetli tepkiler sirkadiyen ritimler ve yüksek tansiyon, hafızası zayıftır, hipoglisemi ve hipotansiyon ön plandadır. Tükeniş sendromu olarak adlandırdığımız bu dönem karşımıza çok değişik tablolar ile de çıkabilir.
Atipik depresyon, kronik yorgunluk sendromu, kronik ağrı, alerji, cilt kuruluğu, kimyasallara hassasiyetler gibi.
Fibromyalji hastaları da genellikle bu grupta değerlendirilebilir. Bozulan stres yanıtımızı düzenleme de en önemli faktör hayat tarzı değişikliğidir.
Örneğin; kahve ve alkol kullanımını azaltmak, uyku kalitesini arttırmak, günlük düzenli bedensel aktivite yapmak ve nefes tekniklerini uygulamak gibi. Kişi kendisinde stres yaratan durumların öncelikle farkına varmalı ve sonrasında mutlaka azaltmalıdır.
Kalp ritminizi koordine eden elektriksel uyarılar normal şekilde hareket etmediğinde aritmiler meydana gelebilir. Bu durum; kalbin çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz bir ritimle atmasına neden olur. Çoğu aritmi zararsız olsa da, bazıları ciddi ve hatta yaşamı tehdit edici olabilir. Sağlık bilimindeki teknolojik ilerlemeler ile kalp ritim bozukluklarında kullanılan tedavi yöntemleri farklılaşmıştır. Aritminin türüne ve kişinin sağlık koşullarına göre farklı yöntemlerle tedavi edilir.
Burada ruh-zihin-beden bütünlüğü unutulmamalıdır. Duygularımıza özdenetim sağlamak, pozitif imgeleme, minfulness gibi teknikler ile bizde stres yaratan olayların vücudumuzda yarattığı zararlı etkileri düzenlemeliyiz.
Tabi ki her hastalığı ele alırken yaptığımız gibi vücudumuzdaki vitamin ve mineral eksikliklerini gidermek, toksik yüklenmeleri azaltmak, kişiye uygun olan beslenme tarzını belirlemek, inflamasyon yükünü azaltmak HPA aks düzenlemesinde olmazsa olmazlardır.
Kişinin durumuna uygun olarak Rhodiolarosea, Ashwaganda, fosfotidilserin, siberian ginseng, DHEA, L-Theanine gibi bitkisel desteklerden de bu dönemde faydalanılabilir.
