Kardiyovasküler sağlık kalp hızı

Yaz geliyor, kendinizi biraz daha formda görmek istiyorsunuz. Egzersiz yapma sıklığınızı arttırmanın zamanı geldi. Kıyafetlerinizi hazırladınız, akıllı saatinizi kolunuza taktınız artık koşu için hazırsınız.

Kalp hızı neden aniden düşer veya yükselir?

Egzersiz yaptığınızda, kalp atış ve nefes alış-veriş hızınız yükselir ve böylelikle oksijen bakımından zengin havayı akciğerlerinizdeki alveollerinizden kanınıza geçirir, kaslarınızın ihtiyacı olan enerjiyi üretebilmeleri için kas hücrelerinizi adeta beslersiniz. Peki kalp atış hızınızı neye göre belirlemeniz gerekiyor? Egzersiz için optimal bir kalp atış hızı belirlemek, egzersiz hedefinize, yaşınıza ve mevcut zindelik seviyenize bağlıdır.

Kalp atış hızı ve egzersiz yoğunluğu arasında doğrudan ve lineer bir ilişki vardır: Egzersiz yoğunluğu arttıkça, kalp hızı da artar. Egzersiziniz mümkün olan en yüksek yoğunluğa ulaştığında, kalbiniz de kalp atışlarını hızlandıracak maksimum atış hızına ulaşır.

Fakat her egzersiz seansını maksimum kalp atış hızıyla yürütmek etkin bir fitness sonucu üretmez. Bu yüksek yoğunluklar, egzersizin potansiyel faydalarını boşa çıkararak nadiren sürdürülebilirdir. Egzersiz Kalbinizi Daha Etkin Hale Getirir Dinlenme anındaki kalp hızı insandan insana hatta bireyin kendisi için bile büyük oranda farklılık gösterebilir.

Kalp Atış Hızı ile Nabız Aynı Mı?

Yetişkinlerde, dakikada arası bir atım oldukça yaygın görülür. Aerobik kondisyonunuzu iyileştirmek, dinlenme anındaki kalp atış hızınızı azaltır ve kalbiniz her bir atımda daha etkin hale gelir. Örneğin, bir sporcunun dinlenme anındaki kalp hızı genellikle -dakikada- yaklaşık olarak 40 BPM'dir.

Esasında, yapılan araştırmalaruzun vadeli egzersiz eğitimlerinin; özellikle de sol karıncık olmak üzere kalp büyüklüğünü arttırdığını gösteriyor. Daha büyük bir kalp, her bir atımda daha fazla kanın pompalanacağı anlamına gelir ve dolayısıyla vücuttaki kan dolaşımını olağan seviyesinde tutmak için de dakikadaki kalp atış hızı azalır.

Kan basıncı ve nabız hızı

Aslında bu durum, sporcuların daha yüksek yoğunluklarda daha uzun süre egzersiz yapmalarını sağlayan faydalı bir fizyolojik adaptasyondur. Maksimum kalp atış hızında önemli değişimler bulunur. Dolayısıyla maksimum kalp sağlığı yanlış anlamaları atış hızını belirlemenin en doğru yolu, maksimumu kapasite bir egzersiz testine girmektir. Yüksek tansiyon 2-3 derece maksimum kalp atış hızını tahmin edebilmede yaşa bağlı bir formülasyon kullanılabilir.

Elbette ki, genetiğimiz de mevcut maksimum kalp atış hızımızı etkileyebilir. Öte yandan maksimum kalp atış hızı egzersiz ve atletik performans için ana belirleyici değildir.

Daha önemlisi, fizyolojik etkinliğimizdir. Bununla birlikte, kalp atış hızı ölçülürken; heyecan veya korku gibi duyguların, kafein gibi kardiyovasküler sağlık kalp hızı ve adrenalin gibi kalp atış hızını artırabilen hormonların etkilerini de göz önünde bulundurmak oldukça önemlidir Maksimum Kalp Atış Hızında Egzersiz Yapmak Güvenli Midir? Kısa cevap, evet.

Pek çok yetişkin için, yeterli seviyede egzersiz yapmama riski, aşırı dayanıklılık egzersizi yapma riskinden daha fazladır. Düzenli egzersizin kalp için sağladığı faydalar, fazlasıyla ortaya koyulmuştur. Ancak, yeni delilleraşırı egzersizin ekstra kardiyovasküler sağlık yararları sağlamayabileceğini öne sürmektedir.

Aynı şekilde, hareketsiz bir kişininyüksek yoğunluklu bir çalışmaya alışkın olmadığında ya da önceden mevcut bir kalp rahatsızlığına kardiyovasküler sağlık kalp hızı olması durumunda, egzersiz sırasında kalp krizi gibi akut bir kardiyak olay yaşama olasılığı daha yüksektir.

Maksimum risk her kişide 0. Bilimsel bir perspektiften bakıldığında, sporcular, tipik olarak bisiklet veya uzun mesafe koşuları gibi aerobik egzersiz sırasında belirli yoğunluklarda egzersiz yapmak için kalp atış hızı aralıklarını kullanırlar.

Kas hücrelerimiz, iki temel içeriğe ihtiyaç duyar: Glikoz ve oksijen. Kaslar, vücuttaki gerekli besin içeriklerini ve oksijeni sağlamak ve karbondioksit gibi atık ürünleri dışarıya atmak için kan damarlarına bağımlıdır.

Sağlıklı Kalp Atış Hızı Nedir?

Egzersiz sırasında daha fazla kas kullanımı, aktif dokulara daha fazla kan götürülmesi anlamına gelir. Egzersiz yoğunluğu özellikle yüksek olduğunda ise, kaslarımız başka bir yan ürün daha ortaya çıkarır: Laktik asit.

Eğer ki, üretim hızı metabolizma sınırını aşarsa; hücrelerimizde laktik asit birikmesi olur ve hücrelerimiz "yakıt" olarak laktik asit de kullanabilir.

Bu yan ürünün birikmeye başladığı noktaya ise, "laktat eşiği" denir. Rahat bir şekilde sürdürülebilecek herhangi bir egzersiz yoğunluğu genellikle bu eşiğin altındadır ve beraberinde bir kalp atış hızına sahip olunur. Aralıklı egzersiz antrenmanı, zaman konusunda problemler yaşayan insanlar için popüler bir seçim olsa da, egzersizin aralıklı biçimde yapılması kalp atış hızının dalgalanma göstermesi anlamına gelir ve geleneksel sabit durum egzersizinden çok daha fazla fayda sağlamaz.

Belirli yoğunluklarda yapılan egzersizlerin, --örneğin; laktat eşiğinde veya altında egzersiz yaparak-- vücuttan adaptif tepkiler ortaya çıkardığı bilinmektedir. Bu yoğunluklara, eğitim zonları denilir ve maksimum kalp atış hızına göre ifade edilir.

Kendi Kendini İzleme Olgusu

Sonuç olarak, biraz egzersiz yapmak kardiyovasküler sağlığınız için hiç yapmamaktan çok daha iyidir. Haftada yaklaşık dakikalık bir egzersiz, sağlığınız için minimum gerekliliktir. Bu kardiyovasküler sağlık kalp hızı elde etmek için maksimum kalp atış hızınızla egzersiz yapmanız gerekmez. Sporcular, optimum adaptasyon sağlamak ve dayanıklılık performansını artırmak için maksimum kalp atış hızına göre antrenman zonlarını kullanabilirler.