Glikoz hipertansiyonu, Glikoz hipertansiyonu

Hepatik de novo lipogenez karaciğerde malonil CoA üretimi yolunda yağ asit oksidasyonunu sınırlamakta, bu da yağ asitlerinin mitokondriye girişini glikoz hipertansiyonu. Böylece fruktozla tetiklenen de novo lipogenez hepatik lipitleri sadece endojen yağ asidi sağlayarak değil yağ asitlerinin intrahepatik kullanımını artırarak da desteklemektedir. Serbest yağ asitleri okside olmadığında hepatik lipit seviyelerindeki artışın çok düşük yoğunluklu lipoprotein VLDL sentezi ve salınımındaki artma ile ilişkili olduğu düşünülmektedir Nunes ve ark.

Yapılan hayvan çalışmalarında yüksek miktarda fruktoz tüketiminin plazma ve karaciğer trigliserit düzeylerini Dupas ve ark. Hayvan çalışmalarının incelendiği bir meta analizde fruktoz tüketimi ile serum trigliserit düzeyi artışının ilişkili olduğu bildirilmiştir Toop ve Gentili, Öte yandan insanlarla yapılan bazı çalışmalarda YFMŞ ya da fruktoz alımının total kolesterol, trigliserit Gallagher, Keogh, Pedersen ve Clifton,düşük yoğunluklu lipoprotein LDL ve apoprotein B düzeylerinde sükroz içeren kontrol grubuna göre farklılık oluşturmadığı yayınlanmıştır Glikoz hipertansiyonu ve ark.

Obez bireylerde yapılan başka bir çalışmada 12 hafta boyunca günlük 75 g fruktoz içeren içecek tüketiminin postprandiyal serum trigliserit düzeylerini anlamlı olarak arttırdığı yayınlanmıştır Matikainen ve ark. Daha güncel bir meta analizde fruktoz alımının izokalorik çalışmalarda LDL, yüksek yoğunluklu lipoprotein HDLapo B ve trigliserit düzeylerine etki etmediği ancak hiperkalorik çalışmalarda trigliserit ve glikoz hipertansiyonu B düzeylerini arttırıcı etki gösterdiği yayınlanmıştır Chiavaroli ve ark.

Bu etkinin birkaç farklı mekanizmayla gerçekleştiği düşünülmektedir.

Glikoz hipertansiyonu

Fazla miktarda fruktoz tüketiminin kısa dönemde vücut ağırlığını etkilememesi; fruktozun kan basıncı artışına etkisinin vücut ağırlığından bağımsız olduğunu düşündürmektedir. Fruktozun kan basıncını arttırması; artan tuz emilimi, endotel disfonksiyon, sempatik sinir sisteminin kronik olarak uyarılması ve plazma ürik asit düzeyi artışı gibi mekanizmalarla olabilmektedir Klein ve Kiat, Sonuç olarak yüksek fruktoza maruziyet, sodyum ve klorun incebağırsaklardan emilimini arttırarak ve idrarla atımını azaltarak hipertansiyona yol açabilmektedir.

Hayvan çalışmalarının incelendiği bir meta analizde fruktoz tüketimi ile sistolik kan basıncı arasında kuvvetli bir ilişki olduğu ve 12 haftadan daha uzun süre fruktoz alan kemirgenlerde bu ilişkinin daha kısa süre fruktoz alanlardan çok daha kuvvetli olduğu bildirilmiştir Toop ve Gentili, Buna bağlı olarak fruktozun kan basıncı üzerindeki etkisi incelenirken alınan fruktoz miktarının yanında maruz kalınan sürenin de etkili olduğu ve fruktozun kronik tüketiminin de kan basıncı üzerinde olumsuz etkilere neden olabileceği dikkate alınmalıdır.

Fazla miktarda fruktoz tüketiminin etkisiyle glikoz hipertansiyonu insülin seviyelerinde artma ve buna bağlı olarak sempatik sinir sisteminde oluşan aşırı uyarılma, insülin direncini daha da kötüleştirebilmektedir. Fruktozla beslenen sıçanların glikoz hipertansiyonu grubuna göre daha yüksek adrenerjik aktiviteye sahip olduğu ve plazma norepinefrin düzeylerinin daha yüksek olduğu yayınlanmıştır Tran, MacLeod ve McNeill, Aynı glikoz hipertansiyonu norepinefrinle tetiklenen vazokonstriksiyon engellendiğinde sıçanlarda hipertansiyon oluşmadığı bildirilmiştir.

Daha önceden yapılan diğer bir çalışmada norepinefrinin vazokonstriktör etkisinin yanında doz ve glikoz hipertansiyonu bağlı olarak endotel hücrelerde apoptozisi tetikleyerek, reaktif oksijen türleri glikoz hipertansiyonu arttırarak ve nitrik oksit seviyelerini azaltarak hipertansiyona neden olabileceği yayınlanmıştır Fu, Yin, Chi, Hwang ve Hsu, Bu etkilere bağlı olarak insülin direncinin azaltılması kan basıncının da azaltılmasına katkı sağlayabilmektedir.

İnsanlarla yapılan bir çalışmada aynı miktarda verilen glikozla karşılaştırıldığında 75 g fruktoz alımının üçüncü saatinde daha yüksek serum ürik asit, aldoz yüksek tansiyondaki tuz miktarı, laktat dehidrojenaz düzeyleri ile sistolik kan basıncı artışı olduğunu ancak endotel nitrik oksit düzeyinin azaldığını bildirmiştir Cai ve ark.

Üç büyük prospektif kohort çalışmasının incelendiği bir meta analizde fruktoz alımıyla hipertansiyon riski arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır Jayalath ve ark.

Sonuç olarak, fruktoz tüketiminin plazma ürik asit düzeyinde artışa neden olduğu Carran, White, Reynolds, Haszard ve Venn, ; Kaneko ve ark.

Oruç şeker ve hipertansiyonu dengede tutabilir

Ancak fruktoz ve hipertansiyon riski arasında net bir bağlantı kurulabilmesi için mevcut çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Fruktoz ve Obezite Genel olarak, fazla miktarda fruktoz dolaşımdaki leptin düzeylerini glikoz hipertansiyonu, böylece hem enerji alımını arttırarak obeziteye yol açabilmektedir. Leptine duyarlı nöronlar ayrıca yağ oksidasyonu ve enerji harcamasının düzenlenmesi sırasında periferal sinyalleri etkilemektedir Stanhope, Bu durum leptin düzeylerinin azalmasının ya da leptin direncinin enerji harcamasını azaltarak da obeziteye yol açabileceğini göstermektedir.

Öte yandan plazma leptin düzeylerinin artmasına bağlı olarak gelişen leptin direnci de obeziteyle ilişkilendirilebilmektedir. Fruktozun ayrıca adipoz doku artışını uyararak obeziteye yol açtığı düşünülmektedir.

Ayrıca fruktozun sıçanlarda retroperitonel adipoz doku ağırlığı, adipozit büyüklüğünün ve adipozit öncülü hücreleri sayısının arttığı rapor edilmiştir Zubiria ve ark. Besin alımı ile ilgili yapılan diğer bir çalışmada ise ad libitum olarak fruktoz içeren su verilen farelerde daha fazla ağırlık artışı ve adipozite görülmüştür Rendeiro ve ark. İnsanlarla yapılan çalışmalara bakıldığında da benzer sonuçlar ortaya çıkmaktadır.

İnsanlarda fruktoz tüketiminin glikoza göre daha az insülin ve leptin salınımına ve postprandiyal ghrelinin daha az baskılanmasına neden olarak daha fazla besin ve enerji alımına neden olabileceği düşünülmektedir Tappy ve Le, Öte yandan bir meta analizde günlük g altında fruktoz tüketiminin vücut ağırlığını etkilemediği yayınlanmıştır Livesey ve Taylor, Bazı hayvan ve insan çalışmalarında fruktoz tüketen grupların vücut ağırlığı kontrol gruplarından farklı bulunmazken Stanhope, diğer çalışmalarda ise kontrol grubuna göre vücut ağırlığında artma Rendeiro ve ark.

Çalışmalar arasındaki bu farklılıkların genel olarak fruktoz miktarı ve maruz kalma süresi gibi deneysel farklılıklardan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Fruktoz, İnsülin Direnci ve Diabetes Mellitus Fruktozun glikoz hipertansiyonu direnci ve diyabetle ilişkisi; artan kan glikoz ve insülin düzeyleri, koşu yüksek tansiyon tedavisi ve adipoz doku ağırlığı artışı, oluşan endoplazmik retikulum stresi ve hiperürisemi durumunun insülin sinyalizasyonunda bozulmalara neden olarak insülin direncine yol açması gibi mekanizmalarla özetlenebilir.

Coate ve ark.

Şeker ve Tansiyonda Doğru Bilinen Yanlışlar

Fruktoz lipogenezi artırarak adipoz doku miktarı ve viseral yağ oranını yükseltmektedir Zubiria ve ark. Hatta fruktoz maruziyetinin 2. Bu durum, etkinin ortaya çıkmasında fruktoz alım süresinin de rolü olduğunu düşündürmektedir. Ayrıca artan reaktif oksijen türleri endoplazmik retikulum stresine yol açmaktadır. Bu durum fruktozla tetiklenen insülin direncinin endoplazmik retikulum stresi üzerinden gerçekleşebileceğini göstermektedir.

Benzer şekilde Balakumar glikoz hipertansiyonu ark. Hayvan çalışmalarının incelendiği bir meta analizde fruktoz tüketimi ile serum glikoz ve insülin düzeyindeki artışın ilişkili olduğu bildirilmiştir Toop ve Gentili, Obez bireylerde yapılan bir çalışmada 12 hafta boyunca günlük 75 g fruktoz içeren içecek tüketiminin ağırlık kazanımına neden olduğu ancak oral glikoz tolerans testinde OGTT glikoz ve insülin cevabını değiştirmediği yayınlanmıştır Matikainen ve ark. Yapılan çalışmalarda fruktoz alımının ile β hücre fonksiyonu ve insülin hassasiyetiyle ilişkili olmadığı bildirilmiştir Biggelaar ve ark.

Ancak bir meta analizde fruktoz alımının plazma glikoz ve insülin düzeylerini artırdığı bildirilmiştir Toop ve Gentili, Daha güncel bir çalışmada diyabet olmayan yetişkinlerde fruktozun hepatik insülin direnci gelişimiyle ilişkili olduğu yayınlanmıştır Ter-Horst, Schene, Holman, Romijn ve Serlie, Öte yandan, fruktoz insüline bağımlı olmadan hücre içine girerek metabolize olabildiğinden prediyabetik ve diyabetik bireylerde fruktoz alımı diğer monosakkaritlere oranla kan şekeri regülasyonu açısından daha glikoz hipertansiyonu etkiler gösterebilmektedir.

Sonuç olarak uygun miktarlarda tüketildiğinde fruktoz diyabet glikoz hipertansiyonu kan şekeri düzeylerini daha iyi seyretmesini sağlarken yüksek miktarlarda tüketimi insülin direnci ve diyabet oluşumuna neden olabilmekte, diyabetiklerde de insülin düzeyleri ve kan lipit profilini bozarak hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilmektedir.

Yapılan çalışmalar ışığında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi, ilgili raporunda; içeceklerde sükroz ya da glikoz yerine fruktoz kullanımının post prandiyal kan glikoz düzeylerini düşürmede olumlu etkisi olduğunu, ancak; yüksek miktarda fruktoz alımının dislipidemi, insülin direnci ve viseral adipoziteye neden olabileceğini vurgulamıştır European Food Safety Authority, Fruktoz ve Glikoz hipertansiyonu Hastalıkları Non alkolik yağlı karaciğer hastalığı karaciğer yağlanması ile başlayıp non alkolik steatohepatit, siroz ve karaciğer kanserine kadar ilerleyebilen; de novo lipogenez, insülin direnci, oksidatif stres ve inflamasyon gibi süreçlerin etkili olabildiği karaciğer hastalığı olarak tanımlanabilir.

Diyabet Hastalığı

Fruktozun insülin sinyal yolaklarını etkileyerek insülin direncine Coate ve ark. Fruktozun ilişkili olduğu bu süreçler non alkolik yağlı karaciğer hastalığının prognozunda önemli glikoz hipertansiyonu tutmaktadır Jegatheesan ve De Bandt, Ayrıca fruktozun dislipidemi, insülin direnci ve oksidatif hasar oluşumu ile ilişkisine bakıldığında alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığına NAFLD eşlik eden kardiyovasküler hastalık riskini de arttırdığı görülmektedir.

Bu konuda yapılan meta analizlerde; hiperkalorik fruktozun karaciğer yağlanması ve karaciğer enzimlerinde hafif bir artışa neden olduğu ancak non alkolik yağlı karaciğer hastalığı ile ilişkilendirmekte yetersiz kaldığı rapor edilmiştir Chiu ve ark. Sonuç olarak fruktozun non alkolik yağlı karaciğer hastalığı gelişimine katkı sağlayan parametrelerle ilişkili olabilmektedir ancak doğrudan hastalıkla ilişki kurulabilmesi için daha fazla bilimsel kanıta ihtiyaç duyulmaktadır.

Fruktoz tüketimiyle oluşan hiperinsülinemi ile sodyum hidrojen pompası aktive edilmekte; sodyum tutulumu olurken glikoz hipertansiyonu iyonu atımı glikoz hipertansiyonu. Bu durum geri emilen su, potasyum ve bikarbonat miktarını arttırmaktadır. Fruktoz tüketimi ile adenin monofostat deaminaz aktive edilerek pürin degradasyonu artmakta bu da ürik asit üretimini arttırmaktadır. Ayrıca fruktoz nikotinamid adenin dinükleotid fosfat oksidaz aktivasyonu ile ileal ürik asit atımını da azaltmaktadır Kaneko ve ark.

Hiperürisemi adipoz dokuda nikotinamid adenin dinükleotid oksidaz aktivitesini, reaktif oksijen türlerini, oksidatif stresi, renal disfonksiyonu, metabolik sendrom parametrelerini arttırmakta ve nitrik oksit üretiminin endotel kapasitesini azaltmaktadır.

Benzer şekilde fruktoz böbrekte; nitrik oksit ve prostoglandin E2 PGE2 düzeylerini arttırarak, ürat ve organik iyon taşıyıcılarının ekspresyonunu değiştirmekte ve hiperürisemiye neden olmaktadır Hu ve ark. Ayrıca fruktozun ürik asit metabolizmasıyla ilişkili olarak böbrek taşı oluşumunu da arttırdığı bildirilmiştir Taylor ve Curhan, Yapılan müdahale çalışmalarında fruktozun ürik asit düzeylerini artırdığına yönelik sonuçlar yayınlanmış olsa da meta analizlere bakıldığında ilişki net olarak belirlenememektedir.

Daha glikoz hipertansiyonu bir meta analizde diyabetik olan ve olmayan bireylerle yapılan çalışmalarda fruktozun izokalorik olarak diğer karbonhidratlarla yer değiştirmesi serum ürik asitlerini değiştirmezken hiperkalorik çalışmalarda sadece diyabetik olmayan bireylerde serum ürik asit düzeylerini arttırdığı yayınlanmıştır Wang ve ark.

Diyetle Alınan Fruktozun Kronik Hastalıkların Gelişmesinde ve Prognozunda Etkisi Var mıdır?

Fruktoz ve Kanser Diyette yer alan fruktozun kanserli hücrelerin gelişim ve çoğalmasını glikoz hipertansiyonu kanser riskini arttırabileceğine dair çalışmalar literatürde yer almaktadır. Etki mekanizmasının; fruktoz tüketiminin pentoz fosfat yolunda nükleik asit ve nükleotid sentezini uyararak kanser hücreleri proliferasyonunu arttırarak gerçekleştirdiği düşünülmektedir Aune ve ark.

Yapılan çalışmalarda fruktozun tümör oluşumuna direkt etkisi olmadığı ancak kanser hücrelerinin gelişimine katkı sağladığı bildirilmiştir Fan ve ark. Karsinojen ajan verilen ratlardan fruktoz tüketenlerde daha hızlı hepatik tümör gelişimi ve daha fazla atipik pankreatik acinar hücre nodülleri görülmüştür.

Fruktozun daha çok hepatik, pankreatik ve kolorektal tümörlerle ilişkili olduğu yayınlanmıştır Liu ve Heaney, Meme kanseri hücrelerinde fruktoz taşıyıcısı olan GLUT-5 glikoz hipertansiyonu arttığı ve fruktozun in vivo olarak meme kanseri gelişimini hızlandırdığı bildirilmiştir Fan ve ark. Ayrıca insanlarda fruktoz tüketiminin obezite, glikoz hipertansiyonu direnci, tip II diabetes mellitus gibi pankreas kanseri risk faktörleri oluşumuna neden olabileceği gösterilmiştir. Sonuç olarak; fruktoz protein sentezi uyarılması, test için tansiyon nasıl düşürülür baskılanması ve oksidatif stres artışı gibi mekanizmalarla kanser hücrelerinin büyümesini destekleyerek daha agreesif bir kanser fenotipi oluşmasında etkili olabilmektedir Port, Ruth ve Istfan, Fruktoz, İnflamasyon ve Kronik Hastalıklar Organizmadaki inflamasyon durumu; kronik hastalıkların oluşumuna zemin hazırlayabilmekte, mevcut kronik hastalıkların seyrini kötüleştirebilmekte veya komplikasyonlarını etkileyebilmektedir.

Yapılan çalışmalar özetlendiğinde; fruktoz tüketiminin, viseral yağlanma ile C-reaktif protein gibi akut faz proteinleri ve tümör nekroz faktörü alfa TNF alfainterlökin 6 IL-6 gibi proinflamatuar sitokinler ile vasküler disfonksiyon belirteçlerini aktive ederek oksidatif stres mekanizmaları üzerinden kronik hastalıklara neden olabileceği görülmektedir. Plazma ve karaciğerde trigliserit düzeylerinin yüksek olması yağ asitlerinin β oksidasyonunu arttırarak reaktif oksijen türleri üretimini arttırmaktadır.

Uzun dönemde reaktif oksijen türleri üretimi ve temizlenmesi arasındaki dengesizlik organizmadaki doku, glikoz hipertansiyonu ve metabolik reaksiyonlara olumsuz etki edebilecek oksidatif stresi oluşturabilmektedir. Yapılan bir hayvan çalışmasında, farelerde yüksek miktarda fruktozun X box bağlayıcı protein 1 XBP1 mRNA ve protein glikoz hipertansiyonu arttırarak endoplazmik retikulum stresi oluşturduğu gösterilmiştir Wang ve ark.

Diğer bir çalışmada yüksek fruktozun; Treg glikoz hipertansiyonu kültüründe IL salınımında azalmaya, vasküler ve platelet endotel hücre adezyon molekülü ECAM-1 seviyesinde, aort ve periaortik adipoz dokuda reaktif oksijen türleri düzeyinde ve plazma nitrik oksit metabolitlerinde artışa neden olduğu yayınlanmıştır Leibowitz ve ark.

Akut glikoz hipertansiyonu hipertansiyonu alımın incelendiği bir çalışmada fruktoz alımından sonraki 2.

Sonuç olarak; yüksek miktarda fruktoz tüketiminin incelendiği çalışmalarda moleküler düzeyde inflamatuar süreçlerin aktive edildiği gösterilmiştir ancak özellikle insanlarla yapılan klinik çalışmalar, fruktozun inflamasyonla doğrudan ilişkili olduğundan bahsetmek için yetersiz kalmaktadır. Fruktoz ile Alınan Diğer Besin Öğeleri ve Sinerjistik Etki Tipik batı tarzı diyette basit karbonhidrat, yağ ve tuz miktarının yüksek olduğu bilinmektedir.

Dolayısıyla sadece yüksek miktarda fruktoz tüketiminin incelendiği çalışmalar günümüzdeki yaygın beslenme modelini tam olarak temsil etmemektedir. Bu nedenle yapılan bazı çalışmalarda yüksek miktarda fruktozun yanında yüksek yağ, kolesterol veya sodyum tüketiminin de etkileri incelenmiştir. Yüksek miktarda fruktoz tüketiminin yanında lipitten ya da tuzdan zengin bir diyet örüntüsünün fruktozun olumsuz etkilerini daha da arttırabileceği düşünülmektedir.

Sadece fruktoz tüketimi ile karşılaştırıldığında fruktoz ve yüksek yağlı diyetin yem tüketimi, vücut ağırlığı ve serum ürik asit seviyelerini arttırdığı yayınlanmıştır Shapiro ve ark. Orta ve yüksek düzey tuz verilen sıçanların kan basıncı artarken düşük doz glikoz hipertansiyonu alanlarda yükselme olmamıştır.

Ayrıca fruktoz tüketmeyip yüksek miktarda tuz alan sıçanlarda böbrek insülin mRNA düzeyi ve reseptör sayısı azalırken fruktozla birlikte yüksek miktarda tuz alanlarda bu etki görülmemiştir.

İnsülin mRNA düzeyi azalması insülinle tetiklenen sodyum geri emilimini engellemektedir. Bu nedenle fruktoz ve yüksek miktarda tuz alan sıçanların idrar sodyum atımı daha düşük iken sistolik kan basınçlarının daha yüksek bulunduğu kaydedilmiştir Catena ve ark.

Diyetteki Fruktozun Kaynağı ve Kronik Hastalıklar ile İlişkisi Birçok çalışma özetlendiğinde sentetik fruktoz yüksek miktarda alındığında bazı olumsuz metabolik etkilere neden olabilmektedir; ancak kaynağı meyve ya da bal olan fruktozun yüksek miktarda tüketiminde bu olumsuz etkiler görülmemekte ya da daha az oluşabilmektedir Madero ve ark.

Metabolizma, Diabet ve İnsülin

Hayvanlarda yapılan bir çalışmada bir gruba fruktoz verilirken diğer gruba aynı miktarda fruktoz içeren bal verilerek etkileri incelenmiştir Busserolles, Gueux, Rock, Mazur ve Rayssiguier, Ayrıca bal alan grupta fruktozun hipertrigliseridemik etkileri görülmemiştir.

Bu antioksidanların fruktoz alımının metabolik sendrom parametrelerindeki olumsuz etkilerini baskıladığı yayınlanmıştır Johnson ve ark.

DIABETES AND HYPERTENSION ATTENTION! / HYPERTENSION AND DIABETES MUST BE WELL MANAGED

Endüstriyel fruktoz ve meyvelerden alınan fruktozun etkilerinin karşılaştırıldığı hepatit C hastalarıyla yapılan bir çalışmada endüstriyel fruktoz tüketiminin bel kalça oranı ve total enerji alımı artışıyla ilişkili olduğu bildirilmiştir Petta ve ark. Karaciğer fibrozu olan hastaların endüstriyel fruktoz tüketiminin yüksek olduğu ve endüstriyel fruktozun fibroz oluşumuyla ilişkili olduğu bakım kalp evde sağlık. Yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde doğal fruktozun nispeten daha olumlu etkisinin glikoz hipertansiyonu doğal fruktozun çoğunun meyvelerden alınması ve meyveler fruktozun yanı sıra C vitamini, resveratrol ve flavonoller gibi antioksidanları içermesi ve lif açısından zengin olması nedeniyle diyet enerjisine katkısının az olmasına bağlanabilir Madero ve ark.

• Diyabet Hastaları Nasıl Beslenmelidir?
• Tansiyon Hastalarını Bekleyen Tehlike
• Yüksek tansiyon tedavisinde üçlü kombinasyon
• Hipertansiyon insidansını analiz etmek

Böylece meyveler nispeten yüksek fruktoz içeriklerine rağmen antioksidan ve yüksek potasyum, su, lif, diğer içerikleriyle sağlıklı fruktoz kaynağı olarak değerlendirilebilir. Bu durum çalışmalar arasındaki; denek sayısı, kullanılan fruktoz konsantrasyonu, fruktoza maruz kalınan süre ve yaş, kontrol grubuna verilen karbonhidrat türü gibi deneysel farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir.

Fruktoz ve kronik hastalık oluşumu arasında klinik çalışmalarla da desteklenen direkt bir ilişki henüz gösterilememiştir ancak fruktozun kronik hastalık risk faktörleri ile ilişkili olabileceğini gösteren deneysel çalışmaların sayısı da az değildir. Genel olarak özellikle yüksek miktarda fruktoz alımının obezite, diabetes mellitus, kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalıkların riskini arttırabileceği unutulmamalıdır.

Bununla birlikte tipik batı tarzı diyette yüksek glikoz hipertansiyonu, şekerli ve tuzlu besinlerle birlikte fazla miktarda fruktoz tüketiminin obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve metabolik sendrom risk faktörlerini daha fazla kötüleştirebileceği unutulmamalıdır. Öte yandan yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde sentetik fruktoz, yüksek miktarda alındığında bazı olumsuz metabolik etkilere neden olabilmektedir ancak kaynağı meyve ya normale almak bal olan fruktozun yüksek miktarda tüketiminde bu olumsuz etkiler görülmemekte ya da alım miktarına bağlı olarak daha az oluşabilmektedir.

Bilimsel araştırmalar açısından, fruktoz tüketiminin kronik hastalıklarla ilişkisini araştıran çalışmaların denek, kontrol grubu türü ve sağlanan enerji kaynağı standart, glikoz, sükroz vbverilen fruktozun dozu ve veriliş süresi gibi parametrelere göre incelenmesi ve sonuçların buna göre yorumlanması gerekmektedir. Klinik uygulamalarda ise, diyetisyenler, fruktozun ilişkili olabileceği kronik hastalıkların tanısını alan veya hastalık riski taşıyan bireylerin beslenme durumlarını değerlendirirken ve uygun beslenme planı düzenlerken glikoz hipertansiyonu alınan fruktozu da göz önünde bulundurmalıdır.

Hastaların besin alımlarını yakından gözlemleyebilecek pozisyonda olan hemşirelerin beslenme ile glikoz hipertansiyonu gerekli uyarı ve bilgilendirmeleri yaparken, fruktozun kronik hastalıkların oluşumu ve prognozuyla olası ilişkisini de dikkate alması büyük önem taşımaktadır.

Footnotes Hakem Değerlendirmesi: Dış bağımsız. Yazar Katkıları: Fikir - R. Çıkar Çatışması: Yazarlar çıkar çatışması bildirmemişlerdir. Finansal Destek: Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadıklarını beyan etmişlerdir. Yüksek tansiyon seviye 3 risk 2 Externally peer-reviewed.

Author Contributions: Concept - R. Conflict of Interest: The authors have no conflicts of interest to declare. Financial Disclosure: The authors declared that this study has received no financial support. Low to moderate sugar-sweetened beverage consumption impairs glucose and lipid metabolism and promotes inflammation in healthy young men: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. Dietary fructose, carbohydrates, glycemic indices and pancreatic cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies.

Ann Oncol. Fructose, but not glucose, impairs insulin signaling in the three major insulin-sensitive tissues. Sci Rep. Liquid fructose in Western-diet-fed mice impairs liver insulin signaling and causes cholesterol and triglyceride loading without changing calorie intake and body weight. J Nutr Biochem.

Mol Cell Biochem.

Substituting honey for refined carbohydrates protects rats from hypertriglyceridemic and prooxidative effects of fructose. J Nutr. Acute metabolic and endocrine responses induced by glucose and fructose in healthy young subjects: A double-blinded, randomized, crossover trial. Clin Nutr. Acute effect of fructose intake from sugar-sweetened beverages on plasma uric acid: a randomised controlled glikoz hipertansiyonu. Eur J Clin Nutr. Insulin receptors and renal sodium glikoz hipertansiyonu in hypertensive fructose-fed rats.

Kidney Int. Effect of fructose on established lipid targets: A systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials. J Am Heart Assoc. Effect of fructose on markers of non-alcoholic fatty liver disease NAFLD : A systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials. Fructose, high-fructose corn syrup, sucrose, and nonalcoholic fatty liver disease or indexes of liver health: A systematic review and meta-analysis.

Hepatic glucose metabolism in late pregnancy: Normal versus high-fat and -fructose diet. Effect of fructose on glycemic control in diabetes: a systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials.

Diabetes Care. Liquid calories, sugar, and body weight.