Dünya hipertansiyon etki faktörleri dergisi, Dash Diyeti
Hastalık; yaşlılar ve erkeklerin yanı sıra diabetes mellitus, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık, kronik böbrek hastalığı ve malignitesi olan kişilerde daha yaygındır.
Küçük yerde ve sıcak bir kasabada doğup büyümenin avantajı tabi ki süreklilik arz etmedi. Tıp Fakültesinden, de Ege Ü. Aslen girişimsel kardiyolog olarak devam ettim.
Yüksek riskli bireylerin belirlenmesi ve infeksiyonlarının önlenmesi hastalıkta mortaliteyi azaltabilir. Öne Çıkanlar Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen COVID, asemptomatik seyredebileceği gibi hafif üst solunum yolu infeksiyonundan ciddi pnömoni, çoklu organ yetmezliği ve tromboembolik komplikasyonlara kadar değişen farklı klinik tablolara neden olabilmektedir. Hastalığa yakalanma risk faktörleri arasında; ileri yaş, obezite, eşlik eden hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık, diabetes mellitus gibi kronik hastalıklar, maligniteler, immünosüpresif tedavi veya hastalık, organ nakli, kronik böbrek yetmezliği ve sigara kullanımı yer almaktadır.
Yüksek riskli bireylerin belirlenmesi, kronik hastalıkların yakın takibi ve kontrol altına alınması COVID hastalık seyrini olumlu yönde değiştirebilmektedir. Maske, sosyal mesafe ve hijyenin yanı sıra yaygın ve etkili aşılamanın toplumda infeksiyon riskini azaltacağı unutulmamalıdır.
Bu oran erkelerde 1. Obezite ve Hipertansiyon Hipertansiyona neden olan en önemli risk faktörlerinden bir tanesi obezitedir. Zayıflamanın Kan Basıncı üzerine etkisi bir tansiyon ilacının etkisine yakındır. Ağırlık kaybının bu kan basıncı düşürücü etkisi, kan hacmi ve kalbin ön yükünün azalması gibi hemodinamik etkiler aracılığıyla olabilir.
Hastalığın durumuna göre klinik sınıflandırma; hafif, orta, şiddetli ve kritik seyirli olarak yapılmaktadır. Hafif olgularda semptomlar ılımlı olup görüntülemede bulgu saptanmaz.

Orta seyirli olgularda ateş ve solunum yolu infeksiyonu semptomları; görüntülemelerde de pnömoni bulgusu gözlenebilir. Ancak asemptomatik bireyler de hastalığı bulaştırmaktadır.
Dünya Hipertansiyon Günü Basın Bülteni, 17 Mayıs 2021
Semptomlar olmadan da virus saçılımı olabilir ve bu durum bulaştırıcılıkta önemli rol oynamaktadır 8. Bulaştırıcılık ve infeksiyon gelişiminde viral yükün öneminin araştırıldığı bir çalışmada, COVID tanılı hasta ve temaslıları izlenmiş, PCR ile viral yükleri belirlenmiştir. Varyantların COVID epidemiyolojisindeki etkisi incelendiğinde, bulaşıcılıkta ve virulansta artışın yanı sıra klinik hastalık seyrinde de değişikliklere neden olduğu gözlenmiştir.
Fındık, tuzsuz yerfıstığı, badem, ceviz günde en fazla bir avuç Tuzsuz leblebi, Antep fıstığı, hint fıstığı Diğer kuruyemişler Her türlü baharat, sirke, limon, sarımsak Az yağlı salata sosları, ketçap, hardal Tuz, hazır salata sosları, mayonez İçecekler Su, çay, bitki ve meyve çayları, taze sıkılmış sebze ve meyve suları Kahve, light meşrubatlar, 0 sebze ve meyve suları, sade maden suyu Şeker içeren tüm meşrubatlar, asitli ve meyve aromalı içecekler İlaçsız Hipertansiyon Tedavisi Yaşam tarzı değişikliği, tuz alımının kısıtlanması, ideal kiloya ulaşma, fizik aktivite artışı, sigarayı bırakmak, aşırı alkol tüketimini önlemek, diyeti düzenlemek, sık sık günde öğün ama az miktarda yemek yemek, potasyumdan kalsiyumdan zengin besinler tüketmek, doymuş yağdan fakir diyet almak ilaç dışındaki tedavi yöntemlerinin temel prensipleridir. İlaçsız tedavilerin tansiyonu düşürme oranları ise şu şekildedir: Kilo verme: mmHg sistolik Sebze-meyve ağırlıklı beslenme: 8- 14 mmHg sistolik Tuz kısıtlama: mmHg sistolik Fizik aktivite: mmHg sistolik Alkol alımını kısıtlama: mmHg sistolik Doktora danışmadan ilaç kullanımına ara vermek, dozlarını değiştirmek ciddi sorunlara yok açabilir. İlaçlar doktor tarafından belirtilen zaman dilimlerinde ve önerilen dozlarda kullanılmalıdır. İdeal vücut ölçülerine ulaşılmalı ve o kiloda kalınmalıdır. Sık aralıklarla, azar azar beslenilmeli, besin çeşitliliğine önem verilmelidir.
İlk varyantla infekte birey, öncesinde ortalama COVID salgınında infeksiyon gelişimi ve olgu fatalite hızlarını artıran risk faktörleri arasında kronik hastalıklar, tüm dünyada ölüm nedenlerinin başında gelmektedir Hastalığa yakalanma risk faktörleri incelendiğinde; ileri yaş, özellikle eşlik eden hipertansiyon HTkardiyovasküler hastalık KVHdiabetes mellitus DMkronik akciğer hastalığı, başta hematolojik olmak üzere maligniteler, immünosüpresif tedavi veya hastalık, organ nakli, kronik böbrek yetmezliği, obezite ve sigara kullanımı öne çıkmaktadır 2.
Yapılan çalışmalar ve gerçek yaşam verileri arttıkça kronik hastalıklar ile COVID arasındaki ilişki daha da netleşmiştir. COVID hastası kişi ile 11 sağlıklı bireyin oluşturduğu popülasyonun karşılaştırıldığı bir çalışmada, olgularda kontrol grubuna kıyasla daha yüksek oranda altta yatan KVH RR İleri Yaş Yaşlanma bağışıklık sisteminde değişikliklere neden olmaktadır.

Özellikle ileri yaşlarda bağışıklık sisteminde meydana gelen değişikliklerle patojen tanıma, uyarı sinyali oluşturma ve temizleme fonksiyonlarında bozulma olmaktadır.
Uyarılma etkisiz olunca inflamasyona etkin ve etkili yanıt oluşamamaktadır Yaşlanmayla, kazanılmış immün sistem aktivasyonu gecikir. Bu alanda SARS-CoV-2 virusu dışında yapılan çalışmalarda; yaşlı akciğerde virusun daha çok replike olabildiği, daha fazla proinflamatuar yanıt üretildiği ve ölüm riskinin arttığı vurgulanmıştır Yaşlanma, bu alanda gerek hastalanma gerekse hastalığın şiddetli seyretmesinde önemli risk oluşturmaktadır.
Cinsiyet Hastalık toplum kökenli olup erkekler çalışma koşulları nedeniyle ev dışında ve kalabalık ortamlarda daha fazla bulunur.

Ayrıca erkekler ve kadınlar arasında davranış farklılıkları hastalığa yakalanmada önemlidir. Yapılan gözlemler, kadınların özellikle sağlık tavsiyelerine daha uyumlu yaşaması, sosyal mesafe ve hijyene daha fazla dikkat etmesi sonucu erkeklere göre 3. evre yüksek tansiyon tedavisi için ilaçlar az hastalandıkları görüşünü ortaya çıkarmıştır 8.
Hipertansiyon
Kadınlarda erkeklere göre çok yüksek olan estradiol, ADAM17 salınımını ve aktivasyonunu artırır. Böylece hücre yüzeyine bağlanamayan virusun, infeksiyona neden olma olasılığı da kadınlarda daha düşük olmaktadır Burada incelenen toplam 36 hasta verisine göre; infeksiyon gelişme riski RR: 1.
Aynı araştırmada 70 yaş dünya hipertansiyon etki faktörleri dergisi üzeri hastaların daha yüksek infeksiyon riskine sahip RR: 1. Diabetes Mellitus Diyabetik hastalarda, yüksek kan şekerine bağlı sitokinlerin glikozilasyonu, yardımcı T hücreleri 1 Th-l bağımlı sitokinlerin işlevini bozar. SARS-CoV-2 infeksiyonu ve kronik komorbid hastalıkların ilişkisinin incelendiği 34 makaleyi kapsayan bir meta-analizde ise diyabetik hastaların diyabetik olmayanlara göre şiddetli hastalık geçirme risklerinin 2.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
SARS-CoV-2 ile infekte olan diyabetik hastalar, özellikle de eşlik eden diğer komorbiditelerin varlığında ve ileri yaşta olmaları durumunda hastaneye yatırılarak yakın takip edilmelidir. İki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark elde edilmemişse de HT varlığı sadece hastalanmada değil, hastalığın şiddetinin artmasında da önemli risk faktörü olarak vurgulanmaktadır Hastaların yaş ortalamasının 63 dünya hipertansiyon etki faktörleri dergisi da vurgulanmıştır.
Malignite hastalarının tedavi amacıyla sağlık kurumlarına gitmek zorunda olmaları, bağışıklık sistem baskılanmasına bağlı infekte olma risklerini artırır.